ქიმიის თვალსაზრისით, რძემჟავა არის ორი ნივთიერების - გლიკოგენისა და გლუკოზის დაშლის პროდუქტი, ანუ გლიკოლიზი. გლიკოლიზის დროს გამოიყოფა ენერგია, რაც ასეა საჭირო სპორტსმენებისთვის ვარჯიშის დროს.
საიდან გაჩნდა აზრი ორგანიზმში რძემჟავას ჭარბი რაოდენობის შესახებ?
გავრცელებულია აზრი, რომ რძემჟავა უამრავ პრობლემას უქმნის სპორტსმენებს და არის ნამდვილი მტერი, სერიოზული დაბრკოლება წარმატებული სპორტული კარიერისთვის. ითვლება, რომ თუ სპორტსმენის სხეულში რძემჟავას დონე უფრო მაღალია, ვიდრე ნორმალური, ის განიცდის მწვავე ტკივილს და კუნთებს კრუნჩხვებს, შესაძლოა ჟანგბადის შიმშილიც მოხდეს.
უფრო დეტალურად რომ გავიგოთ ასეთი სტერეოტიპის უტყუარობა ან სიყალბე, პირველ რიგში, უნდა მივმართოთ ბიოქიმიას. ფორმალურად, რძემჟავა არის გლუკოზის მოლეკულა ორად გაყოფილი, რომელიც გაყოფის პროცესში - გლიკოლიზი - გამოყოფს სპეციალურ ნივთიერებებს - პიროვატებს. ადამიანის კუნთები ამ ნივთიერებებს ენერგიის საწვავად იყენებს და მათ გარეშე კუნთებს უბრალოდ არ შეუძლიათ შეკუმშვა და მოდუნება, რაც ნიშნავს სრულ უმოქმედობას.
განსაკუთრებით ბევრი პიროვატი გამოიყოფა ვარჯიშის დროს გლიკოლიზის მომატებული ინტენსივობის გამო და ამ ნივთიერების სიჭარბე საბოლოოდ გადაიქცევა რძემჟავად. სწორედ ამიტომ, ინტენსიური ვარჯიში ხშირად იწვევს რძემჟავას ჭარბად სპორტსმენების კუნთებს. ამასთან, მოსაზრება, რომ რძემჟავა იწვევს დამახასიათებელ ტკივილს, რომელიც, ჩვეულებრივ, სპორტსმენებსა და ბოდიბილდერებს სცდება ვარჯიშიდან რამდენიმე დღეში, არ დადასტურდა და მეცნიერულად დამტკიცებულია. თხუთმეტი წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ექსპერტებმა აღმოაჩინეს კუნთების ტკივილის ნამდვილი მიზეზი - ეს არის კუნთოვანი ბოჭკოების ბანალური მიკროტრავმები, რომლებიც დაკავშირებულია უჩვეულოდ მაღალ დატვირთვასთან.
რატომ სჭირდება სხეულს რძემჟავა?
რძემჟავა ენერგიის ყველაზე მნიშვნელოვანი წყაროა მთელი სხეულისთვის. თუ სპორტულ ვარჯიშს აქვს ძალიან მაღალი ინტენსივობა, მაშინ ე.წ. სწრაფ ბოჭკოებში წარმოქმნილი რძემჟავა გადადის ნელ ბოჭკოებში, სადაც შემდეგ გარდაიქმნება ენერგიის საწვავად.
სწორედ სპორტსმენის კუნთებში მუშავდება წარმოებული რძემჟავას საერთო მოცულობის სამი მეოთხედი. კუნთოვანი ბოჭკოებიდან რძემჟავას დაახლოებით მეოთხედი სისხლის მიმოქცევის სისტემით გადადის ღვიძლში და თირკმელებში, სადაც წარმატებით მუშავდება. ამრიგად, დღეს ორგანიზმში რძემჟავას ე.წ. „ჭარბი“შესახებ გავრცელებულ რწმენას მეცნიერული დადასტურება არ აქვს.
